آیا در قرآن کریم مهدویت مطرح شده است؟
آیا در قرآن کریم مهدویت مطرح شده است؟
هفته نامه آل یاسین ـ شماره دوم
پاسخ:
۱ـ قرآن منبع اصلی همه ی معارف و قوانین اسلامی است و در حقیقت به منزله ی قانون اساسی همه قوانین اسلامی است. همانگونه که در قانون اساسی هر کشور اصول و اهداف و مسئولیت های ارگان ها و نهادها به صورت کلی و بدون شرح و توضیح کامل ثبت شده و شرح و تببین آن به عهده ی قانون های عادی است، در قرآن نیز برخی از معارف اسلامی به صورت کلی و مجمل بیان شده و تفسیر و توضیح آن بر عهده پیامبر اکرم (ص) نهاده شده است. در مورد مهدویت نیز چنین است.
ریشه اصلی این تفکر قرآن است که در چند آیه نابودی ستم را پیش بینی کرده و پیروزی پارسایان، صالحان و مستضعفان را نوید داده و فرجام کار را از آنِ پرهیزگاران دانسته و بشارت داده که در پایان جهان، نیکوکاران حاکم خواهند شد. در تفسیر این آیات روایات فراوانی از پیامبر و ائمه (ع) نقل شده است که بنا بر آنها حکومت امام مهدی (ع) در آخر الزمان همان حکومت مستضعفان و صالحان است که در قرآن بشارت به آن داده شده است. خداوند در ۳۶۵ آیه که در هشتاد سوره آمده است، به صورت کلی درباره مهدویت سخت گفته است. بیش از پانصد روایت از پیامبر و ائمه (ع) در تفسیر این آیات (۱) نقل شده است، از باب نمونه به چند آیه و روایت بسنده می کنیم:
الف) « و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلم ائمه و نجعلهم الوارثین» (۲) ؛ ما می خواهیم بر مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم.
سلمان فارسی (ره) گوید: رسول خدا (ص) فرمود: خداوند هیچ پیامبر و رسولی را نفرستاد مگر آنکه برای او دوازده تعقیب فرستاد. پس نام یازده امام را شمرد و فرمود: سپس فرزندش محمد بن الحسن المهدی (عج) است که به امر پروردگار قیام می کند. (۳)
ب) « و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون »
در زبور بعد از ذکر (تورات) نوشتیم: بندگان شایسته ام وارث حکومت زمین خواهند شد.
در تفسیر این آیه محمدبن عبدا… بن حسن از امام باقر (ع) نقل کرد که آن حضرت فرمود: « مراد از آیه قائم آل محمد (ص) و یارانش می باشند. » (۴)
ج) « امن یجیب المضطر اذا دعاه و یکشف السوء و یجعلکم خلفا و الارض» (۵)
و با کسی که دعای مضطر و گرفتار را اجابت می کند هنگامی که او را می خواند و بلاء و سختی را برطرف می سازد و شما را خلفای زمین قرار می دهد …
امام باقر (ع) در تفسیر این آیه ضمن حدیث مفصلی سخنرانی امام عصر ـ ارواحنا فداه ـ را در موقع ظهور در مکه بیان می فرماید. « اولین کسی که با او بیعت می کند، جبرئیل است و سپس بیش از سیصد نفر با او بیعت خواهند نمود. (۶)
پی نوشت:
۱ـ معجم الاحادیث الامام المهدی، ج۵
۲ـ قصص ـ ۵
۳ـ دلائل الامامه ، ج ۵، ص ۲۶۲
۴ـ تأویل الآیات، ج ۱، س ۳۳۳ و معجم الاحادیث الامام المهدی ، ج ۵، ص ۲۶۲
۵ـ نمل ـ ۶۲
۶ـ تفسیر عیاشی ، ج ۲، ص ۵۶